STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

W MUZEUM IM. JERZEGO DUNIN-BORKOWSKIEGO W KROŚNIEWICACH

(wersja pełna)

Muzeum jako miejsce, w którym małoletni zapoznają się z kulturą, zwiedzają ekspozycje i uczęszczają na zajęcia edukacyjne i warsztaty oraz biorą udział w innych działaniach animacyjnych, uznaje swoją istotną rolę w zapewnieniu im bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników Muzeum jest działanie dla dobra małoletniego i w jego najlepszym interesie. Pracownik Muzeum traktuje małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracownika/opiekuna wobec małoletniego przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownik Muzeum/opiekun, realizując cele ochrony małoletnich, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych Muzeum oraz swoich kompetencji.

Rozdział I

Bezpieczne relacje. Bezpieczna rekrutacja

§ 1.

1. Dyrektor Muzeum jest odpowiedzialny za przygotowanie i wdrożenie Standardów w Muzeum.
2. Dyrektor Muzeum zapoznaje personel Muzeum ze Standardami oraz odbiera od nich oświadczenie o zapoznaniu się ze Standardami. Wzór oświadczenia stanowi Załącznik nr 1 do niniejszych Standardów.
3. Pracownikiem Muzeum w rozumieniu niniejszych standardów jest każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracy lub umowy cywilnoprawnej, a także inne osoby okresowo pracujące z dziećmi np. praktykanci, stażyści.
4. Opiekunem małoletniego jest osoba uprawniona do reprezentacji małoletniego, w szczegó1ności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem małoletniego jest również rodzic zastępczy.

§ 2.

1. Pracownik Muzeum, zatrudniony na stałe w instytucji, realizujący zadania edukacyjne z dziećmi, składa oświadczenie że nie był skazany za przestępstwo na tle seksualnym (załącznik nr 2).
2. Dodatkowo przed dopuszczeniem do realizacji zadań podlega procedurze, która służy wykonaniu obowiązku określonego w art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczości na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 ze zm.) i sprawdzeniu pracownika w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Sprawdzenie dotyczy także osób poniżej 18 roku życia. W aktach pracownika przechowuje się wydruk sprawdzenia osoby w Rejestrze oraz informacje z Krajowego Rejestru Karnego i oświadczenia. Osoba figurująca w Rejestrze lub skazana za przestępstwa określone w art. 21 ust. 3 ustawy nie może zostać dopuszczona do wyznaczonych zadań.
W celu monitorowania bezpieczeństwa w Muzeum, poza wykonaniem obowiązku określonego w ustępie 2, Dyrektor dokonuje w każdym roku kalendarzowym sprawdzenia figurowania personelu dopuszczonego do działalności określonej w ust. 2 w Rejestrze.
3. Osoba zatrudniana przez Muzeum tylko na czas realizacji zadań edukacyjnych z dziećmi, nie będąca stałym pracownikiem Muzeum, przed dopuszczeniem do realizacji zadań podaje dane osobowe (załącznik nr 3), które następnie służą Muzeum do wykonania obowiązków określonych w art. 21 ustawy. Sprawdzenie dotyczy także osób poniżej 18 roku życia. Muzeum przechowuje w dokumentacji wydruk sprawdzenia osoby w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz informacje z Krajowego Rejestru Karnego i oświadczenia. Osoba figurująca w Rejestrze lub skazana za przestępstwa określone w art. 21 ust. 3 ustawy nie może zostać dopuszczona do wyznaczonych zadań. Oświadczenie przechowuje się w aktach osobowych pracownika.
4. W przypadku korzystania z usług podmiotów trzecich celem organizowania zajęć dla dzieci, Muzeum wymaga, aby podmiot ten zaakceptował niniejszy dokument i zobowiązał się (w tym własnych pracowników i współpracowników delegowanych do wykonywania zadań na rzecz Muzeum) do przestrzegania jego zapisów.

Rozdział II

Interwencja w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka

§ 1.

1. Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci może przybierać różne formy, z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikowania.
2. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa dzieci:
a) popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem);
b) doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np. krzyk, kary fizyczne, poniżanie;
c) doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną , czy zdrowiem).
3. Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przypadku podejrzenia działania na szkodę dziecka przez:
a) pracownika Muzeum, nauczyciela-opiekuna,
b) inne osoby trzecie,
c) rodziców/opiekunów prawnych,
d) inne dziecko.
4. W przypadku podjęcia przez pracownika Muzeum podejrzenia, ze dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji Dyrektorowi Muzeum, a także nauczycielowi -opiekunowi (pod którego opieką dziecko przyszło do Muzeum na zorganizowane zajęcia). Notatka może mieć formę pisemną lub mailową.

§ 2.

W przypadku podejrzenia, ze życie dziecka jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu należy niezwłocznie poinformować odpowiednie służby (policja, pogotowie ratunkowe), dzwoniąc pod numer 112 lub 998 (pogotowie). Poinformowania służb dokonuje pracownik, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu i następnie wypełnia kartę interwencji.

§ 3.

1. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji (załącznik nr 4). Kartę interwencji przechowuje się w sekretariacie Muzeum.
2. Wszyscy pracownicy Muzeum i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

§ 4.

Krzywdzenie ze strony pracownika/współpracownika

1. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez pracownika Muzeum lub współpracownika Muzeum, osoba ta zostaje natychmiast odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko z dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
2. Dyrektor Muzeum przeprowadza rozmowy z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczegó1nosci z jego opiekunami, pracownikiem/współpracownikiem podejrzewanym o krzywdzenie oraz stara się ustalić przebieg zdarzenia. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji (załącznik nr 4).
3. Dyrektor Muzeum organizuje spotkanie/spotkania z opiekunami dziecka, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym u innych organizacji lub służb.
4. W przypadku gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo, Dyrektor sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury (załącznik nr 5).
5. W przypadku gdy pracownik Muzeum dopuścił się wobec dziecka innej formy krzywdzenia niż popełnienie przestępstwa na jego szkody, Dyrektor powinien zbadać wszystkie okoliczności sprawy, w szczegó1nosci wysłuchać pracownika podejrzewanego o krzywdzenie, dziecko oraz innych świadków zdarzenia. W sytuacji gdy naruszenie dobra dziecka jest znaczne, w szczególności gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności dziecka, należy rozważyć rozwiązanie stosunku prawnego z osobą, która dopuściła się krzywdzenia. Jeżeli pracownik lub współpracownik, który dopuścił się krzywdzenia, nie jest na stale zatrudniony w Muzeum, wówczas należy zrezygnować z dalszej współpracy.

§ 5.

Krzywdzenie przez inne osoby trzeci

1. W przypadku gdy zgłoszono lub dostrzeżono krzywdzenie dziecka przez osobę trzecią (obcą lub spokrewnioną), w miarę możliwości Dyrektor Muzeum przeprowadza rozmowy z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczególności jego opiekunami oraz stara się ustalić przebieg zdarzenia. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji (załącznik nr 4).
2. W przypadku gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo, Dyrektor Muzeum sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury.
3. W przypadku gdy z rozmowy z opiekunami wynika, ze nie są oni zainteresowani pomocą dziecku, ignorują zdarzenie lub w inny sposób nie wspierają dziecka, które doświadczyło krzywdzenia, Dyrektor Muzeum sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego (załącznik nr 6).
4. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji instytucji, o których mowa w punktach poprzedzających.

§ 6.

Krzywdzenie ze strony rodziców/opiekunów

1. W przypadku gdy zgłoszone zostanie w Muzeum krzywdzenie dziecka przez rodziców/opiekunów lub popełnienie przestępstwa, pracownik Muzeum zgłasza zaistniałą sytuację Dyrektorowi, który stosuje odpowiednie procedury (załącznik nr 4, załącznik nr 6) i w razie podejrzenia, ze doszło do popełnienia przestępstwa, sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury.

§ 7.

Krzywdzenie rówieśnicze

1. W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez inne dziecko uczęszczające do Muzeum na zajęcia, pracownik prowadzący zajęcia z ramienia Muzeum informuje opiekunów (np. nauczycieli) o zdarzeniu i konieczności podjęcia przez nich odpowiednich interwencji i procedur.
2.  W celu zapewnienia bezpieczeństwa dziecku krzywdzonemu może dojść do wyłączenia z zajęć dziecka krzywdzącego.
3. W razie podejrzenia, ze doszło do popełnienia przestępstwa, pracownik sporządza zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je do właściwej miejscowo policji lub prokuratury lub należy poinformować właściwy miejscowo sąd rodzinny.

Rozdział III

Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem Muzeum, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich

§ 1.

1. Małoletni mają prawo do bycia traktowanymi przez pracowników z jednakową troską.
2. Pracownicy obowiązani są do utrzymywania profesjonalnej relacji z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy reakcja, komunikat bądź działanie wobec małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe.\
3. Pracownicy obowiązani są do działania w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji zachowania.
4. Nie do zaakceptowania jest faworyzowanie pojedynczych osób przez członków personelu, wyrażane werbalnie czy niewerbalnie.
5. Stosowanie przez personel kar cielesnych wobec małoletnich nie jest dozwolone w żadnych okolicznościach i od reguły tej nie ma wyjątków.
6. Nie może być ze strony personelu tolerancji wobec jakiegokolwiek zachowania, które może zostać odczytane jako znęcanie się lub dokuczanie, zarówno ze strony dorosłych jak i samych małoletnich.

§ 2.

Pracownicy i organizatorzy:

1. Równo traktują każdego małoletniego bez względu na jego pochodzenie, wygląd, przekonania, wyznanie, kolor skóry;
2. Odnoszą się z szacunkiem do jego innych przekonań, innych doświadczeń, innej perspektywy wynikającej z bycia małoletnim;
3. Wysłuchują małoletniego z uwagą i traktują jego wypowiedzi i przedstawioną wersję zdarzeń z należytą powagą;
4. Używają języka pozbawionego ocen, etykiet, dostosowanego do poziomu rozwoju małoletniego;
5. Odnoszą się do małoletniego z szacunkiem, wydając ewentualne polecenia rzeczowo, jasno i konkretnie.
6. Tworzą kulturę otwartości i wzajemnej odpowiedzialności sprzyjającej zgłaszaniu i omawianiu wszelkich zagadnień i problemów dotyczących ochrony dzieci.

§ 3.

1. Niedozwolone są następujące zachowania pracowników i organizatorów wobec małoletnich:
a) wszelkie zachowania, które mają znamiona innych form przemocy psychicznej, fizycznej lub wykorzystywania seksualnego;
b) wszelkie zachowania, które zawstydzają, upokarzają, deprecjonują lub poniżają;
c) niestosowny kontakt fizyczny z małoletnim, naruszający godność. Dopuszczalny kontakt fizyczny powinien być w naturalny sposób związany z zabawą, ewentualną pomocą małoletniemu w czynnościach higienicznych, koniecznością zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, lub ewentualną potrzebą uspokojenia dziecka;
d) akceptowanie bądź uczestniczenie w nielegalnych czynnościach, w które angażowane jest dziecko;
e) nawiązywanie z dzieckiem relacji o charakterze romantycznym czy seksualnym;
f) zachowywanie się w sposób seksualnie prowokacyjny;
g) goszczenie dziecka we własnym domu;
h) spanie w tym samym pokoju co dziecko różnego rodzaju wyjazdów organizowanych przez Muzeum.
2. Nie do zaakceptowania jest werbalne naruszanie dobra małoletnich przez personel lub organizatora, w tym zwłaszcza opowiadanie w ich obecności żartów o podtekście seksualnym, obscenicznym i wulgarnym.
3. W przypadku konieczności podjęcia z małoletnim rozmowy na tematy związane z płciowością należy wykazać się daleko idącą ostrożnością, delikatnością i roztropnością.
4. Pod żadnym pozorem personel lub organizator nie może częstować małoletnich podopiecznych alkoholem, papierosami, środkami odurzającymi (w tym narkotykami) lub tolerować ich używania.
5. Zabronione jest pozostawanie pod wpływem alkoholu lub środków odurzających przez personel prowadzący zajęcia lub sprawujący w danym czasie opiekę nad małoletnimi.
6. W pracy z małoletnimi personel lub organizator powinien używać środków, języka i metod adekwatnych do wieku wychowanków. Podobnie powinien być potraktowany przekaz medialny, np. przez telefon komórkowy, Internet, wideo itp. W żadnym jednak wypadku nie wolno wykorzystywać materiałów pornograficznych lub zawierających treści obsceniczne.
7. Pracownicy nie kontaktują się prywatnymi kanałami komunikacji z małoletnimi (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych), w szczególności nie nawiązują kontaktów z małoletnimi poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie do nich zaproszeń w mediach społecznościowych.
8. Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z uczniami poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy).
9. W przypadku rozpoczęcia prywatnej rozmowy z wykorzystaniem mediów społecznościowych przez małoletniego pracownik nie kontynuuje rozmowy, informuje o tym fakcie dyrektora i poleca dziecku zgłoszenie się do niego w miejscu wykonywania obowiązków służbowych.
10. Zasady, o których mowa w ust. 7-9 nie dotyczą sytuacji (potencjalnego) zagrożenia życia i zdrowia dziecka oraz podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego. W takim przypadku pracownik może kontynuować rozmowę, lecz zobowiązany jest po jej odbyciu powiadomić dyrektora o kontakcie z dzieckiem i przyczynach tego kontaktu. Powiadomienie powinno być w miarę możliwości dokonane pisemnie lub mailowo.

§ 4.

1. Personel i organizator jest zobowiązany do szacunku dla nietykalności cielesnej, intymności i prywatności małoletniego.
2. Personel i organizator zawsze winien wykazywać daleko idącą troskę o integralność i nienaruszalność cielesną każdego małoletniego.
3. Wchodzenie w jakikolwiek kontakt dotykowy z małoletnim musi iść w parze z najdalej posuniętą roztropnością i rozwagą. Obowiązuje tu ogólna zasada prymatu „braku nad nadmiarem”.
4. Właściwym zachowaniem respektującym nietykalność małoletniego jest:
a) poklepanie po ramionach lub plecach;
b) uścisk dłoni lub „danie sobie piątki”;
c) delikatne objęcie na powitanie;
d) dotykanie rąk, ramion czy barków;
e) werbalne pochwalenie;
f) trzymanie się za ręce w czasie zabawy czy dla uspokojenia małoletniego w sytuacji wzburzenia emocjonalnego;
g) trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
h) siadanie w pobliżu małych dzieci.
5. Zawsze właściwym jest zapytanie małoletniego o pozwolenie na rodzaj zachowania, o którym mowa w ust.4.

§ 5.

1. Niewłaściwym zachowaniem i nadużyciem wobec nietykalności małoletniego są:
a) wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;
b) pełne i mocne uściski i objęcia, tzw. „niedźwiadki”;
c) dotykanie piersi, pośladków i okolic intymnych;
d) klepanie w uda lub kolana;
e) łaskotanie lub „mocowanie się” w silnym objęciu;
f) obejmowanie młodocianego, stojąc za jego placami;
g) masaże;
h) całowanie, w szczególności w usta;
i) kładzenie się albo spanie obok małoletniego;
j) okazywanie czułości w miejscach wyizolowanych, np. łazienki, ubikacje, prywatne pokoje;
k) komplementowanie odnoszące się do rozwoju fizycznego.
2. Należy eliminować wszelkie gry i zabawy, w których dochodzi do opisanych w ust. 1  niewłaściwych zachowań, w szczególności gdy używa się wyszczególnionych form dotyku.
3. W uzasadnionych przypadkach dopuszczalny jest kontakt fizyczny pracownika z małoletnim. Do sytuacji takich zaliczyć można:
a) pomoc małoletniemu niepełnosprawnemu w czynnościach higienicznych, jeśli typ niepełnosprawności tego wymaga, a małoletni i jego opiekun wyrazi zgodę;
b) pomoc małoletniemu niepełnosprawnemu w spożywaniu posiłków;
c) pomoc małoletniemu niepełnosprawnemu w poruszaniu się po obiektach Muzeum.

§ 6.

1. Personel nie może wyręczać małoletnich ani pomagać im w czynnościach natury osobistej (toaleta, mycie się, przebieranie itp.), o ile dzieci są w stanie wykonać te czynności samodzielnie.
2. Personel nie może się obchodzić z małoletnim niewłaściwie, w tym szorstko go traktować, czy żartować nieprzyzwoicie. Dystans w kontakcie ma stworzyć poczucie bezpieczeństwa  i zapewnić małoletniemu dobre samopoczucie.

§ 7.

Wszelkie podejrzenia dotyczące nieodpowiednich zachowań pracowników Muzeum wobec małoletnich są bezzwłocznie wyjaśniane przez dyrektora, a w przypadku nieodpowiednich zachowań dyrektora  – przez organ prowadzący Muzeum.

§ 8.

Nieprzestrzeganie zasad postępowania traktowane jest jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych z wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami, z rozwiązaniem stosunku pracy włącznie.

Rozdział IV

Monitoring stosowania Standardów

§ 1.

1. Dyrektor Muzeum jest odpowiedzialny za monitorowanie realizacji standardów ochrony dzieci, za reagowanie na sygnały naruszenia standardów.
2. Dyrektor przeprowadza wśród pracowników Muzeum ankietę monitorującą poziom realizacji standardów raz w roku (załącznik nr 7).
3. W ankiecie pracownicy mogą proponować zmiany standardów oraz wskazywać naruszenia standardów w Muzeum.
4. Dyrektor dokonuje opracowania wypełnionych przez pracowników ankiet. Sporządza na tej podstawie raport.
5. Dyrektor Muzeum może wprowadzać do standardów zmiany w trybie przewidzianym dla wprowadzenia standardów.

Rozdział V

Przepisy końcowe

§ 1.

1. Standardy ochrony małoletnich w Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego wchodzą w życie z dniem 15 lipca 2024 roku.
2. Standardy obowiązują wszystkich pracowników i współpracowników Muzeum, niezależnie od obywatelstwa, jak i szczebla zatrudnienia.
3. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników Muzeum i rodziców oraz opiekunów małoletnich, w szczególności poprzez umieszczenie w miejscu dostępnym dla pracowników, rodziców/opiekunów, a także na stronie internetowej Muzeum, w wersji pełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla małoletnich.
4. Nowozatrudnieni pracownicy Muzeum dostarczają zaświadczenie o niekaralności zgodnie z ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 z późn. zm.), wszyscy pracownicy są zweryfikowani w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.

ZAŁĄCZNIKI