Konstytucja 3 maja, właśc. Ustawa Rządowa z dnia 3 maja  uchwalona w 1791 roku na Sejmie Czteroletnim m.in. przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego była dokumentem regulującym ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jednocześnie była pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucją.

Zmieniła ona ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi (gołocie), wprowadziła częściowe zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc nadużycia pańszczyzny. Wprowadzała w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej – zachowywała stanową strukturę społeczeństwa, ale otwierała perspektywy dalszych przekształceń systemu państwowego. Na jej podstawie przyjęto monteskiuszowski podział władz na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, a także zniesiono m.in. liberum veto, konfederacje i wolną elekcję.

Choć Konstytucja 3 maja obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy (w praktyce przestała obowiązywać 24 lipca 1792 roku w momencie przystąpienia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej), stałą się wielkim osiągnięciem narodu polskiego chcącego zachować niezależność państwową oraz zapewnić możliwość rozwoju gospodarczego i politycznego kraju.

dunb a h 7281dunb a h 3331