Bieżący rok został ustanowiony przez Sejm i Senat RP Rokiem Bitwy Warszawskiej, zwanej również Cudem nad Wisłą. W tym roku obchodzimy 100-lecie tego wydarzenia. Z tej racji zamierzaliśmy zorganizować wystawę poświęconą wojnie polsko-bolszewickiej, której ważnym elementem była wspomniana bitwa. Jednak przeszkodziła temu panująca epidemia koronawirusa. Dlatego chcemy Państwu przedstawić podstawowe informacje o niniejszym zmaganiu militarnym oraz niektóre związane z nią eksponaty z naszych zbiorów. Te ostatnie dotyczą osób: Józefa Piłsudskiego – Naczelnego Wodza Sił Zbrojnych, Józefa Hallera – dowódcy Frontu Północnego i Władysława Sikorskiego – dowódcy 5 Armii.
Bitwa Warszawska toczyła się w sierpniu 1920 r. na przedpolach Warszawy. Była ona ważnym etapem toczonej w latach 1919-1921 wojny polsko-bolszewickiej, a więc pomiędzy odrodzoną Rzeczpospolitą Polską a Rosją. Ta ostatnia dążyła do narzucenia Europie ustroju komunistycznego, a więc bez własności prywatnej i jakiejkolwiek religii.
Po zakończeniu I wojny światowej (listopad 1918) z terenu Europy Środkowo-Wschodniej zaczęły wycofywać się okupujące ją wojska niemieckie. Z kolei wojska Rosji bolszewickiej – Armia Czerwona – zaczęły zajmować opuszczane przez Niemców tereny. Doprowadziło to do bezpośredniego spotkania wojsk bolszewickich z wojskami odradzającego się państwa polskiego. Po początkowych sukcesach Polaków (odbicie Wilna, zdobycie Mińska i zajęcie Kijowa),      w maju 1920 Sowieci przeszli do ofensywy, tak że w pierwszej połowie sierpnia stanęli na przedpolach Warszawy (linia Siedlec – Wyszkowa – Przasnysza – Działdowa).
W tej sytuacji od 12 sierpnia rozgrywała się tu bitwa, która przeszła do historii właśnie jako Bitwa Warszawska. Sowieci zdobyli położony nieopodal Warszawy Radzymin. Sytuacja ta sprawiała, że zajęcie stolicy przez znacznie liczniejszą od Wojska Polskiego Armię Czerwoną było już przesądzone. Sytuacja na korzyść Polaków zaczęła się zmieniać od dnia 15 sierpnia, będącego świętem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – zwanego w polskiej tradycji świętem Matki Bożej Zielnej. Według relacji wziętych do niewoli żołnierzy sowieckich podczas nocnych walk miała objawić się właśnie Maryja z tarczą w ręku, od której odbijały się wystrzeliwane w kierunku Polaków pociski.
Kolejne etapy wojny polsko-bolszewickiej przyniosły dalsze zwycięstwa Polaków, którzy po połowie sierpnia wypierali bolszewików na północy wschód (kontruderzenie wojsk polskich znad Wieprza), a we wrześniu opanowali między innymi Grodno i Lidę (Bitwa nad Niemnem).
Opisana sytuacja sprawiła, że w marcu 1921 r. zawarto polsko-rosyjski traktat pokojowy, mocą którego ustalono granicę wschodnią odrodzonej Rzeczypospolitej. Ciągnęła się ona od rzek – Dźwiny na północy do Dniestru na południu.
Bitwa Warszawska została uznana za 18. decydującą bitwę w dziejach świata, ponieważ to właśnie dzięki niej udało się powstrzymać pochód bolszewików na zachód Europy, aby tam zaszczepić ustrój komunistyczny. IMG 9916 KopiaIMG 9908 KopiaIMG 9905 Kopia